Butterfly valve คืออะไร ? การทำงานและข้อดีของวาล์วปีกผีเสื้อ

วาล์วอุตสาหกรรมที่นิยมใช้งานกันอย่างมากในปัจจุบัน นอกจาก Ball Valve Gate valve หรือ Safety valve แล้ว Butterfly valve ถูกจัดเป็นวาล์วอีกประเภทที่มีการนำไปใช้งานติดตั้งในโรงงานอุตสาหรรมต่าง ๆ เพื่อควบคุมการไหลในระบบท่อ ในบทความนี้ ปาโก้เอ็นจิเนียริ่ง จะพาไปรู้จักว่า Butterfly valve คืออะไร มีหลักการทำงาน ประเภท ขนาด และการใช้งานวาล์วประเภทนี้กับ Actuators พร้อมท้ายบทความเรามีสินค้าประเภท Butterfly valve ให้คุณได้เลือกซื้อพร้อมกับเอกสารสำหรับดาวน์โหลดเที่ระบุข้อมูลจำเพาะ หากพร้อมแล้วไปดูพร้อม ๆ กันเลยครับ

Butterfly valve คืออะไร ?

Butterfly valve คือ วาล์วประเภทหนึ่งที่ใช้สำหรับเปิดและปิดกั้นการไหล เพื่อควบคุมของไหลในระบบท่อ ไม่ว่าจะเป็นของเหลวหรือก๊าซ โดยการเปิดปิดของ Butterfly valve เป็นการหมุนแกนวาล์ว 90 องศาหรือที่เราเรียกว่า Quarter Turn นั่นเองครับ

ในประเทศไทย Butterfly valve อาจรู้จักกันในชื่อ วาล์วผีเสื้อ, วาล์วปีกผีเสื้อ หรืออาจเรียกทับศัพท์ว่าบัตเตอร์ฟลายวาล์ว

ส่วนประกอบและหลักการทำงานของ Butterfly Valve

ส่วนประกอบ

Butterfly valve ประกอบด้วยส่วนประกอบหลัก 3 ส่วน ได้แก่

1. ตัววาล์ว (Body) เป็นส่วนที่ทำหน้าที่ยึดเกาะส่วนประกอบอื่น ๆ ของวาล์ว
2. ลิ้นวาล์ว (Disc) เป็นแผ่นวงกลมที่ทำหน้าที่เปิดหรือปิดกั้นของไหลที่ไหลผ่านตัววาล์ว
3. แกนวาล์ว (Stem) เป็นส่วนที่เชื่อมต่อระหว่างลิ้นวาล์วกับ ด้าม(Leaver) หรือ พวงมาลัย(Gear) เพื่อเปิด-ปิดลิ้นวาล์ว

หลักการทำงาน

การทำงานของ Butterfly valve นั้นเรียบง่าย เมื่อแกนวาล์วหมุนไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง ลิ้นวาล์วที่เชื่อมต่ออยู่กับแกนวาล์วจะเลื่อนไปเปิดหรือปิดทางให้ของเหลวหรือก๊าซไหลผ่าน

ประเภทของ Butterfly Valve

โดยส่วนใหญ่ผู้จำหน่ายวาล์วประเภทนี้จะแบ่งประเภทของ Butterfly Valve ตามลักษณะการติดตั้ง โดยมีประเภทต่าง ๆ ดังนี้ครับ

• Lug type : เป็น Butterfly Valve ที่มีรูร้อยน็อตสำหรับยึดติดกับหน้าแปลน(Flange) โดยปกติจะมีทั้งหมด 8 รู เหมาะสำหรับการใช้งานแรงดันสูง
• Semi-lug type : เป็นวาล์วปีกผีเสื้อที่มีรูร้อยน็อตคล้าย Lug Type แต่จะมีรูเพียง 2-4 รูเท่านั้น เหมาะสำหรับใช้งานทั่วไป
• Wafer type : เป็น Butterfly valve ที่ไม่มีหน้าแปลน ติดตั้งโดยประกบตัววาล์วเข้ากับท่อโดยตรง เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไป ส่วนใหญ่พบใน Butter Valve ขนาดเล็ก
• Double flange type : เป็นประเภทที่มีหน้าแปลนอยู่ทั้งสองด้านของตัววาล์ว เหมาะสำหรับใช้งานที่ต้องการความแข็งแรงสูง

ตารางสรุปความแตกต่างของ Butterfly valve แต่ละประเภท

ประเภท	ลักษณะการติดตั้ง	ลักษณะการออกแบบ	ภาพตัวอย่าง
Lug type	มีหน้าแปลนอยู่ด้านข้างตัวเรือนวาล์ว 8 รู	แข็งแรง ทนทาน เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องใช้แรงดันสูง
Semi-lug type	มีหน้าแปลนอยู่ด้านข้างตัวเรือนวาล์ว 2 หรือ 4 รู	น้ำหนักเบา ติดตั้งง่าย เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไป
Wafer type	ไม่มีหน้าแปลน ติดตั้งโดยยึดเข้ากับหน้าแปลนของท่อโดยตรง	น้ำหนักเบา ติดตั้งง่าย เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไป
Double flange type	มีหน้าแปลนอยู่ทั้งสองด้านของตัวเรือนวาล์ว	แข็งแรง ทนทาน เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องใช้ความแข็งแรงสูง

ข้อดีและข้อเสีย

ข้อดีของ Butterfly valve

• โครงสร้างไม่ซับซ้อน ติดตั้งง่าย
• มีน้ำหนักเบา
• ทนทานต่อแรงดันและอุณหภูมิสูง
• อัตราการสูญเสียแรงดันต่ำ(Pressure Drop)
• ต้นทุนต่ำ

ข้อเสียของ Butterfly valve

• อัตราการไหลของของเหลวหรือก๊าซจะแปรผันตามมุมเปิดของลิ้นวาล์ว
• อาจมีการรั่วซึม ไม่สามารถป้องกันการรั่วซึมได้สมบูรณ์

การประยุกต์ใช้ Butterfy valve กับ Actuators

ในอุตสาหกรรมบางประเภทมีการนำหัวขับวาล์ว(Actuators) มาติดตั้งกับ Butterfly valve เพื่อสามารถควบคุมเปิด-ปิดวาล์วประเภทนี้แบบอัตโนมัติหรือสั่งการผ่านอุปกรณ์ระยะไกล ถือเป็นอีกจุดแข็งของวาล์วปีกผีเสื้อเลยก็ว่าได้ โดยประเภทหัวขับที่สามารถนำมาติดตั้งกับวาล์วประเภทนี้ ได้แก่

Quarter-turn Electric actuator

ติดตั้ง Butterfly valve เข้ากับหัวขับไฟฟ้าแบบ Quarter Turn เพื่อควบคุมวาล์วโดยใช้พลังงานไฟฟ้า การเปิดและปิดจะช้ากว่าติดตั้งกับหัวขับลม

อ่านเพิ่มเติม : Electric Actuator คืออะไร มีกี่ประเภท ? | หัวขับวาล์วไฟฟ้า [วิดีโอสาธิต]

Rack & Pinion Pneumatic Actuator

ติดตั้ง Butterfly valve เข้ากับหัวขับลมประเภท Rack&Pinion เพื่อควบคุมวาล์วด้วยระบบลม สามารถเปิด-ปิด ได้รวดเร็ว

อ่านเพิ่มเติม : Pneumatic Actuator คืออะไร มีกี่ประเภท ? | หัวขับลม

สรุป

เป็นอย่างไรบ้างครับกับข้อมูลของ Butterfly valve ที่เราได้รวบรวมมาให้ทุกท่าน หากพอเข้าใจความหมายของวาล์วประเภทนี้ เข้าใจหลักการทำงาน ประเภทและข้อดีข้อเสีย ก็จะทำให้สามารถเลือก Butterfly valve ที่ตรงกับการใช้งานในหน้างานได้ ทั้งวาล์วปีกผีเสื้อเองยังมีข้อดีคือสามารถติดตั้งคู่กับหัวขับวาล์วเพื่อออกแบบการทำงานได้หลากหลายอีกด้วย ด้วยเหตุผลหลายประการข้างต้นทำให้ Butterfly valve เป็นที่นิยมอย่างมากในการนำมาใช้งานไม่แพ้วาล์วประเภทอื่นเลยครับ

เลือกดู Butterfly Valve ที่จำหน่ายโดยบริษัท ปาโก้ เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด